Witamina K – witamina o działaniu przeciwkrwotocznym

Witamina K to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. W przyrodzie występuje w dwóch postaciach:

• filochinon, tzw. witamina K₁
• menachinon-n, tzw. witamina K₂

Rola witaminy K

Główna rolą witaminy K to udział w procesach krzepliwości krwi. Przypisuje się jej działanie przeciwkrwotoczne.Ponadto witamina K jest ważnym elementem wpływającym na formowanie się tkanki kostnej (wspomaga przyswajanie wapnia kierując go do komórek kostnych, redukując tym samym uwapnianie się w ściankach tętnic).Co ciekawe, witamina ta ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe.

Występowanie witaminy K

Głównym źródłem witaminy K₁ są zielone warzywa liściaste takie, jak szpinak, boćwina, sałata, ale także kalafior, kapusta (szczególnie w kapuście włoskiej), brukselka, brokuły, a nawet zielona herbata. Nieco gorszym źródłem witaminy K (w konkretnie witaminy K₂) są także produkty odzwierzęce takie, jak: wątroba, jaja, masło, mleko, mięso.

Niedobór witaminy K

Bardzo rzadko stwierdza się niedobory tej witaminy u zdrowego człowieka. Wynika to głównie z tego, że spożycie produktów bogatych w witaminę K jest dość powszechne, a także pewne ilości tej witaminy są syntetyzowane przez bakterie jelitowe w przewodzie pokarmowym.

Niedobory można zaobserwować częściej u osób chorujących na choroby nowotworowe, a także w chorobach wątroby, przy niedożywieniu (wynikającym np. z pogorszenia procesów trawienia i wchłaniania, z choroby onkologicznej, udaru, podeszłego wieku i wiele innych). Długotrwała antybiotykoterapia może wpływać negatywnie na równowagę mikrobiologiczną flory przewodu pokarmowego, a z rezultacie na powstawanie niedoboru witaminy K.

Skutkiem niedoboru witaminy K mogą być wybroczyny na skórze, krwawienia (w tym wylewy krwi do narządów wewnętrznych, a także nadmierne krwawienie miesiączkowe), mikrokrwawienia, a także większe ryzyko powstawania złamań kości oraz nasilony proces uwapniania się tętnic mogąc prowadzić do nadmiernego powstawania blaszki miażdżycowej.

Nadmierne spożycie witaminy K

Jak do tej pory nie wykazano negatywnych skutków nadmiernego spożycia witaminy K. W tej kwestii jednak zawsze należy zachować umiar – szczególnie w sztucznym suplementowaniu diety tą witaminą.

Normy spożycia

Normy spożycia witaminy K (wg IŻŻ) odnoszą się do zdrowych ludzi i prawidłowo odżywionych. Są one na poziomie wystarczającego spożycia (AI mikrogram filochinonu/os./dobę), a nie jak to zwykle – na poziomie zalecanego spożycia:

• niemowlęta w pierwszym półroczu życia: 5
• niemowlęta w II półroczu życia: 8,5
• dzieci 1-3 lata: 15
• dzieci 4-6 lat: 20
• dzieci 7-9 lat: 25
• chłopcy i dziewczęta 10-12 lat: 40
• chłopcy i dziewczęta 13-15 lat: 50
• chłopcy od 16 r.ż i mężczyźni: 65
• dziewczęta od 16 r.ż i kobiety (w tym kobiety w ciąży i karmiące): 55

Witamina K u noworodków

Witamina K jest szczególnie ważna dla noworodków. Jej brak może powodować chorobę krowotoczną (wylewu krwi do narządów wewnętrznych), która jest bardzo niebezpieczna dla życia dziecka.

Według zaleceń polskich neonatologów na podstawie raportu Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii Dziecięcej i Żywienia w 2016 roku zalecana dawka to jednorazowo 1mg witaminy K w pierwszych 5-ciu godzinach życia noworodka. Nieco inaczej wygląda to u wcześniaków, gdzie dawki są uzależnione od masy ciała dziecka.

ilustracja:

pixabay.com