Witamina E – to warto wiedzieć
Określenie witaminy E to potoczna nazwa grupy ośmiu związków tokochromanoli. W ramach tejże grupy są różnego rodzaju związki, które wykazują różną aktywność biologiczną, a więc w różnym stopniu oddziałują na organizm człowieka. Dlatego też w praktyce dietetyka przyjmuje się jednostki międzynarodowe określające tzw. równoważniki alfa-tokoferolu.
Witamina młodości
Witamina E ma bardzo szeroką i ważną role w organizmie człowieka. Uważa się ją za witaminę młodości. Charakteryzuje się ona bardzo silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi, a więc skutecznie neutralizuje szkodliwe działanie wolnych rodników, które powstają w organizmie m.in. pod wpływem stresu, ale także w wyniku zanieczyszczenia środowiska, przeróżnych chorób, słabej jakości pożywienia itd.
Witamina E chroni także organizm przed działaniem szkodliwych nadtlenków lipidowych, którym przypisuje się wpływ na powstawanie chorób degeneracyjnych.
Ponadto tokoferole mają wpływ na hamowanie hemolizy (a więc rozpadowi) krwinek czerwonych.
W duecie z selenem witamina E ma wpływ na prawidłową pracę wątroby zapobiegając jej stłuszczaniu, co jest szczególnie ważne dla osób ze skłonnościami do nadmiernej masy ciała.
Co istotne witamina E ma wpływ na regulacje płodności. Jej niedobory mogą powodować kłopoty z poczęciem dziecka, a także prawidłowym przebiegiem ciąży.
Szczególnie ważne jest, aby witaminę E spożywać razem z tłuszczem, w którym jest rozpuszczalna, a także z witaminą C, z którą tworzy najsilniejszy duet antyoksydacyjny.
Występowanie witaminy E
Jednym z najlepszych źródeł witaminy E jest olej z zarodków pszenicy, ale także olej i nasiona słonecznika, większość kiełek. W witaminę E są także najczęściej bogate margaryny roślinne, niektóre płatki śniadaniowe czy inne produkty, do których sztucznie dodaje się tokoferole.
Witaminę E znajdziemy w innych – nieoleistych produktach roślinnych np. szpinaku, natce pietruszki, gruboziarnistych produktach zbożowych (np. w chlebie) i ziarnach kukurydzy.
Również produkty odzwierzęce mają pewne ilości tej witaminy. Są to głównie: pełnotłusty nabiał, jaja, masło.
Szczególnie korzystne połączenia, które skutkują najlepszym wykorzystaniem witaminy E to przykładowo:
- zupa z soczewicy podana z łyżeczką oleju z zarodków pszennych posypana natką pietruszki
- sałatka ze świeżego szpinaku z dressingiem na bazie oleju roślinnego z nasionami słonecznika z czerwoną papryką
- kanapka na bazie chleba pełnoziarnistego z pastą z twarogu z dodatkiem kilku kropli oleju roślinnego ozdobiona świeżym pomidorem
Niedobór witaminy E i jego zdrowotne skutki
Przy niedostatecznym spożyciu witaminy E mogą powstawać niebezpieczne niedobory pokarmowe. Będą one powodowały powstawanie toksycznych wolnych rodników mających wpływ na szybciej postępujące proces starzenia, degeneracji komórek i tkanek organizmu.
Niedobór witaminy E ma wpływ na obniżenie się jakości plemników, co ma znaczący wpływ na płodność mężczyzny, ale także niedobór tej witaminy ma negatywny wpływ na prawidłowy przebieg ciąży. W drastycznych przypadkach może prowadzić do poronienia.
Jednym z objawów niedoboru witaminy E jest suchość i rogowatość skóry, a także zwiększona podatność na infekcje. Warto jednak zaznaczyć, że zdrowe osoby odżywiające się w racjonalny sposób rzadko kiedy mają niedobry tokofenoli.
Nadmiar też niedobry
Również nadmierna podaż witaminy E jest niekorzystna dla organizmu. Może się tak zdarzyć w przypadku dużego i długotrwałego spożywania suplementów diety, a także produktów spożywczych sztucznie wzbogaconych w te grupę związków.
Objawami niedoboru może być osłabienie funkcji wzroku, przewlekłe zmęczenie, bóle głowy. Są to więc objawy niespecyficzne i często trudno je powiązać ze zbyt dużym spożyciem witaminy E.
Normy witaminy E
Zapotrzebowanie na witaminę E jest zróżnicowane i zależy w dużej mierze od aktualnego stanu zdrowia, a także wieku. Oto normy wg IŻŻ podane w mg/osobę/dobę równoważnika alfa-tokoferolu:
- niemowlęta do 6 m-ca: 4
- niemowlęta w drugim półroczu życia: 5
- dzieci 1-6 lat: 6
- dzieci 7-9 lat: 7
- chłopcy od 10r.ż. i mężczyźni: 10
- dziewczęta od 10 r.ż. i kobiety: 8
- kobiety w ciąży: 10
- kobiety w czasie laktacji: 11
Witamina E w kosmetyce
Witamina E jest wykorzystywana bardzo powszechnie w kosmetyce. To głównie dzięki jej właściwością opóźniających procesy starzenia i powstawania zmarszczek. Dodatek witaminy może także mieć działanie natłuszczające, co jest szczególnie ważne dla skóry suchej i wrażliwej.
Podsumowując, można stwierdzić, że witamina E jest bardzo ważnym składnikiem diety wpływająca na witalność i młodość. Działa nie tylko do środka neutralizując wolne rodniki, ale także od zewnątrz wpływając na stan skóry, włosków i paznokci. Niemniej jednak najlepiej, aby spożywać te witaminę wg zalecanych norm i nie suplementować jej sztucznie bez wyraźnego wskazania lekarza lub dietetyka.
ilustracja:
pixabay.com