Noradrenalina – to warto wiedzieć

Czym jest noradrenalina? Noradrenalina, zwana inaczej norepinefryną, jest hormonem i neuroprzekaźnikiem, produkowanym przez rdzeń nadnerczy wspólnie z adrenaliną, do której jest podobna budową i działaniem.

Rola noradrenaliny w organizmie

Neuroprzekaźniki, do których należy norepinefryna, to grupa związków chemicznych odpowiedzialnych za przekazywanie informacji między komórkami nerwowymi, co jest niezbędne, aby organizm mógł zareagować w odpowiedni sposób. Jest odpowiedzialna za mobilizację organizmu, abyśmy szybko i w odpowiedni sposób mogli przygotować się do reagowania w sytuacjach zagrożenia.

Co dzieje się pod wpływem działania noradrenaliny? Szybciej przyswajamy przydatne informacje, z drugiej strony to, o czym wcześniej pamiętaliśmy, jest łatwiej dostępne – proces przypominania działa dużo sprawniej. Nasza koncentracja rośnie, a to pozwala na intensywne myślenie i szybkie reagowanie.

Mechanizm działania noradrenaliny

Dzięki obkurczaniu naczyń krwionośnych noradrenalina prowadzi do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, co z kolei wspomaga naszą wydolność fizyczną i psychiczną. Potęgowane jest to wzrostem poziomu glukozy we krwi – energia jest łatwiej dostępna dla natychmiastowych zrywów.

Tkanka tłuszczowa ulega rozkładowi – uwalniane są wolne kwasy tłuszczowe (WKT) z komórek tłuszczowych (adipocytów). Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy poziom glikogenu w mięśniach i wątrobie jest na wyczerpaniu.

Źrenice ulegają rozszerzeniu. Perystaltyka układu pokarmowego zostaje upośledzona. Jest to uzasadnione stanem, który jest przeciwny odpoczynkowi i regeneracji. Krew, energia, tlen i inne składniki odżywcze są ważniejsze do nagłego reagowania i działania. Na odpoczynek i regenerację czas przyjdzie później.

Normy noradrenaliny

Orientacyjny zakres normy noradrenaliny to 104-548 pg/ml lub w przeliczeniu 615-3240 pmol/l. Badanie wykonywane jest na czczo, co najmniej 8 godzin po posiłku. Warto pamiętać, że na poziom noradrenaliny wpłynie sposób, w jaki się odżywiamy i leki, które przyjmujemy. Działanie wpływające na poziom noradrenaliny mogą mieć takie produkty, jak kawa i herbata, czekolada, niektóre owoce, żółty ser i czerwone wino. Stres, jak to zwykle bywa, nie jest dla tego hormonu bez znaczenia. Wyniki niezgodne z normami wyznaczonymi w danym laboratorium należy konsultować z lekarzem i w razie potrzeby, jeśli budzą one wątpliwości, ponowić badanie.

Przyczyny i skutki odchyleń noradrenaliny powyżej i poniżej normy

Znajomość poziomu noradrenaliny może być pomocna w diagnozie takich jednostek chorobowych jak nadciśnienie tętnicze, podejrzenie występowania guza chromochłonnego nadnerczy i ocena, jak przebiega jego leczenie; neuropatia autonomiczna, nadczynność tarczycy czy podejrzenie neuroblastomy u dzieci.

Stres może być motywujący, jednak w pewnym momencie negatywne skutki przewyższą potencjalne korzyści. Nadmiar norepinefryny w dłuższej perspektywie utrudni działanie w stresie, gdy szukamy nowych rozwiązań. Powielając pewne mechanizmy stan taki będzie korzystny, jednak w sytuacjach, jakich dotychczas nie doświadczyliśmy i musimy podjąć nowe działanie, nasz osąd i właściwość podejmowanych decyzji będą zaburzone.

Podawanie noradrenaliny i przeciwwskazania

Hormon ten podawany jest w sytuacjach zagrażającego stanu niedociśnienia tętniczego, aby przywrócić ciśnienie do właściwego poziomu. Środki stosowane do znieczulenia miejscowego są wzbogacane o noradrenalinę, aby przesunąć w czasie moment i prędkość wchłaniania leku.

Istnieje szereg przeciwwskazań do podawania noradrenaliny. Podstawowym jest niedociśnienie wynikające z zawału serca, a więc nie w każdym przypadku niedociśnienia podanie jej będzie właściwym rozwiązaniem.

Oprócz tego należy unikać przyjmowania norepinefryny przy dławicy Prinzmetala, chorobach zakrzepowych i innych oraz uważać na interakcje z lekami.

U dzieci stosuje się ją w wyjątkowych sytuacjach, a u osób starszych należy zachować szczególną ostrożność. Każde przyjmowanie noradrenaliny należy poprzedzić szczegółowym wywiadem lekarza. Ma to szczególne znaczenie u kobiet w ciąży, gdyż może wywołać bradykardię płodu, co jest ogromnym zagrożeniem.

Noradrenalina a adrenalina-różnice

Noradrenalina wykazuje słabsze działanie w porównaniu do adrenaliny. Kluczową różnicą jest uwalnianie adrenaliny w większych ilościach i w krótkim czasie w sytuacjach szczególnego stresu. Noradrenalina wydzielana jest w mniejszych dawkach, jednak przez dłuższy czas.

Norepinefryna jest podawana przy niedociśnieniu i znieczuleniach miejscowych, gdzie oczekujemy dłuższego efektu, a adrenalina przy reakcjach alergicznych, określonych warunkach niedociśnienia tętniczego oraz podczas operacji oka, gdy celem jest utrzymanie rozszerzonej źrenicy.

ilustracja:

pixabay.com