Dieta w chorobie Hashimoto

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczna choroba gruczołu tarczowego, która najczęściej objawia się niedoczynnością (brak objawów niedoczynności w chorobie Hashimoto to eutyreoza). Niedoczynność z kolei związana jest z szeregiem objawów np.: spowolnienie przemiany materii (nawet o 20-30%), czego efektem może być zwiększanie się masy ciała tzw. tycie z powietrza. Ponadto niedoczynność tarczycy związana jest z mniejszą tolerancją zimna, ciągłym uczuciem zmęczenia i osłabienia, sennością, mniejszą tolerancją na wysiłek fizyczny, a także kłopotami z koncentracją i pamięcią. 

Przyczyny choroby Hashimoto

Jak do tej pory nie wiadomo dokładnie jaka jest główna przyczyna choroby Hashimoto. Podaje się, że stres, palenie tytoniu, infekcje wirusowe i bakteryjne, leczenie jodem radioaktywnym, a także niedobory selenu. Nadmiar jodu może mieć znaczenie w etiopatogenezie tej choroby. 

W badaniach laboratoryjnych podczas choroby Hashimoto widać zwiększone stężenia przeciwciał przeciwko tyreoperoksydazie (antyTPO) i/lub przeciwko tyreoglobulinie (antyTG). 

Leczenie

Leczenie choroby Hashimoto to głównie uzupełnianie hormonów tarczycy poprzez podawanie tyroksyny i czasem dodatkowo trójjodotyroniny. Ponadto warto jest zadbać o odpowiednią dietę i suplementację.

Dieta

Mówiąc o diecie warto wspomnieć, że nie ma jednej diety dobrej dla każdego chorego na chorobę Hashimoto. Nie istnieją także zalecenia, aby otrzymując diagnozę hashi automatycznie wykluczać gluten, nabiał, rośliny psiankowate i inne. Takie wykluczenia można zrobić, jeśli jest do tego zrobiona poszerzona diagnostyka. 

Mówiąc o diecie, warto jednak zaznaczyć, że choroba Hashimoto często współwystępuje z innymi jednostkami chorobowymi, które wymagają rozmaitych, często specjalistycznych diet. Przykładem może być tu celiakia z dietą bezglutenową do końca życia, choroby układu krążenia, gdzie ważne są proporcje pomiędzy różnymi frakcjami lipidów, a także dieta uboga w cholesterol czy częściej współistniejąca nietolerancja cukru mlecznego, która wymaga diety bezlaktozowej.

W diecie dobrej dla pacjentów z hashi warto zadbać o kilka szczegółów. 

Produkty o niskim IG 

Dieta oparta w dużej mierze o produkty charakteryzujące się niskim IG jest bardzo ważna, gdyż może zapobiegać powstawania insulinooporności i cukrzycy typu II. 

Ilość błonnika pokarmowego powinna sięgać 25-40 g/dziennie. Ilość ta zależna jest oczywiście od osobniczej tolerancji pacjenta, a także od jego zwyczajów żywieniowych. Nie wolno bowiem z dnia na dzień zwiększyć drastycznie ilości włókna pokarmowego, bo może się to wiązać z poważnymi trudnościami trawiennymi. 

Duża ilość błonnika ma sens tylko wtedy, gdy jest połączona z wysokim spożyciem wody. Dzięki temu unika się efektu zakorkowania w jelitach. 

Poprawę wrażliwości na insulinę uzyskuje się poprzez wprowadzenie aktywności fizycznej,  a także choćby lekkiej redukcji masy ciała (jeśli jest ona konieczna). Dlatego też rozsądna dieta odchudzająca ma tu duże znaczenie. 

W chorobach tarczycy warto także zadbać, aby ilość błonnika spożywana na śniadanie była zawsze zbliżona. Dzięki temu uzyskuje się lepszą biodostępność przyjmowanej tyroksyny.

Unikanie goitrogenów

Goitrogeny to związki występujące naturalnie m.in. w roślinach z rodziny krzyżowych, a więc w kapuście, brukselce, brokułach, kalarepie, ale także w kaszy jaglanej. Związki te działają hamująco na tyroksynę, dlatego też – w zależności od osobniczej tolerancji i wyrównania poziomów TSH – należy ograniczać ich spożycie. 

Uważa się, że przy wyrównanej chorobie, a więc prawidłowych stężeniach TSH,  można spożywać porcję 150g ugotowanych warzyw krzyżowych przez 3 dni w tygodniu i dodatkowo jedną porcję na surowo. Natomiast w przypadku podwyższonego TSH nie zaleca się spożywania surowych warzyw z tej rodziny. Warto nadmienić, że gotowanie w dużej ilości wody, bez przykrywki zmniejsza ilość goitrogenów w produkcie o około 30%. 

Pełnowartościowe białko

Pełnowartościowe białko jest ważnym składnikiem diety w chorobie Hashimoto. Bierze ono udział m.in. w efektywnym transporcie hormonów do różnych tkanek, a także jest po prostu niezbędnym substratem do produkcji hormonów. Dieta uboga w białko (np. głodówka czy niezbilansowana dieta wegetariańska/wegańska) może być tu czynnikiem zaostrzającym objawy choroby. 

Inne ważne składniki 

Do składników, które mają znaczenie w diecie Hashimoto możemy także zaliczyć kwasy omega-3, które działają przeciwzapalnie. Zważywszy na to, że choroba ta to autoimmunologiczne ZAPALENIE tarczycy, związki przeciwzapalne są bardzo ważne. Warto więc sięgać po produkty o takich właściwościach np. mocno wybarwione owoce, aronię, intensywne przyprawy np. kurkumę (najlepiej połączoną z czarnym pieprzem, który zwiększa jej biodostępność) i inne. 

W chorobie Hashimoto znaczenie ma także odpowiednia podaż żelaza, selenu, cynku, a także suplementacja witaminą D.

Jod – to składnik jodowanej soli, ale także alg morskich. Należy dbać o to, aby nie było jodu zbyt dużo w diecie. 

Podsumowując, istnieje szereg teorii, które wskazują zasadność stosowania diety X dla wszystkich pacjentów z chorobą Hashimoto. Okazuje się jednak, że stosowanie diety bezmlecznej może powodować (ale nie musi) niedobory białkowe i wapniowe, diety bezglutenowe – niedobory wapnia, magnezu, witamin z grupy B, a także mogą nasilać insulinooporność poprzez stosowanie produktów bezglutenowych, które często mają znacząco wyższy IG niż produkty z glutenem. Dlatego też, chorując na chorobę Hashimoto należy zrobić odpowiednią diagnostykę i stosować dietę zależną od wyników, bogatą w składniki odżywcze, urozmaiconą i przeciwzapalną.

ilustracja:

pixabay.com