Dieta paleo pod lupą dietetyka

W ostatnim czasie dieta paleo zyskała sobie dość duże grono wiernych fanów, którzy stosując zasady odżywiania zbliżone do zasad odżywiania człowieka pierwotnego twierdzą, że stan zdrowia, a także samopoczucie ulega znacznej poprawie. Jak jest naprawdę? Co mówią badania naukowe na ten temat? Zobaczmy.

Krótkie wprowadzenie, czyli na czym polega dieta paleo

W diecie paleo zaleca się, aby z codziennego jadłospisu wykluczyć kilka grup produktów: produkty zbożowe, nabiał, rośliny strączkowe, a także warzywa skrobiowe (np. ziemniaki, buraki, dynie itd.). Ponadto zaleca się, aby rezygnować z rafinowanego oleju czy innych mocno przetworzonych produktów spożywczych.

Jadłospisy paleo to przede wszystkim warzywa w duecie z mięsem (najlepiej ekologicznym lub z dziczyzną), jajami, a także niewielką ilością owoców. Dozwolone są także naturalne orzechy i grzyby. Niektóre odmiany diety paleo dopuszczają niewielkie ilości warzyw korzeniowych i suszone owoce (np. daktyle). Z kolei bardziej radykalne formy zalecają, aby spożywać dużą ilość podrobów, a także więcej surowego mięsa (w formie np. tatara) czy surowych ryb i jaj.

Najlepiej, aby wszystkie produkty spożywcze były ekologiczne, aby unikać w ten sposób spożywania środków ochrony roślin czy niewskazanych spożywczych dodatków technologicznych.

Zalety diety paleo kontra wady związane głównie z niedoborami

Niewątpliwą zaletą diety paleo jest oparcie jadłospisu o produkty naturalne, ekologiczne, nieprzetworzone. Produkty takie często nie tylko lepiej smakują, ale także charakteryzują się wyższą wartością odżywcza. Rezygnacja z cukru, a także z tradycyjnych słodkości to także duży krok w kierunku zdrowia.

Jednak całokształt diety z bardzo dużym ograniczeniem podaży węglowodanów to największa wada diety paleo. Według piramidy żywienia i aktywności fizycznej (IŻŻ, 2016) to właśnie węglowodany powinny stanowić główne źródło energii w diecie. Korzystając w białek i tłuszczy jako głównego źródła energii można ryzykować pojawieniem się nasilonej ketozy, a w rezultacie mocnym nadwyrężeniem nerek czy wątroby.

Kolejną wadą diety paleo to dość duże ryzyko wystąpienia niedoborów – szczególnie wapnia i magnezu. Należałoby spożywać ogromne ilości warzyw liściastych (np. jarmużu, sałat, szpinaku itd.), nasion np. maku, suszonych owoców np. fig, wód wysokowapniowych i wysokomagnezowych, aby uzupełniać niedobory składników mineralnych, co oczywiście nie jest niemożliwe, ale wymaga dużej świadomości dietetycznej.

Dieta paleo to oczywiście – ze względu na znaczne ograniczenie węglowodanów – duża podaż białka i to białka zwierzęcego. Badania jednoznacznie pokazują, że duże ilości mięsa w codziennym jadłospisie nie są korzystne dla zdrowia – szczególnie jeśli mówimy o mięsie czerwonym czy podrobach.

Efekty?

Czy na diecie paleo można schudnąć? Oczywiście, że tak. Jak na każdej innej diecie, gdzie zaczyna się zwracać uwagę na to, co układa się na talerzu. Są jednak bardziej racjonalne diety na redukcje masy ciała.

Niewątpliwie poprawę stanu zdrowia mogą odczuć osoby z nietolerancją cukru mlecznego – laktozy, a także z ukrytą celiakią (zakładam, że pacjenci prawidłowo zdiagnozowani stosują diety bezglutenowe i dla nich nie będzie wyraźnego efektu poprawy stanu zdrowia) czy nieceliakalną nietolerancją glutenu.

Ograniczenie podaży sodu, a także słonych produktów może przynieść pozytywny efekt obniżenia ciśnienia tętniczego. Jednak osoby z nadciśnieniem powinny szczególnie uważać na dużą podaż cholesterolu, co ma miejsce w jadłospisach układanych wg zasad paleo. Z jednej strony działanie hipotensyjne, ale z drugiej – zwiększenie ilości cholesterolu we krwi jest po prostu niebezpieczne dla tej grupy pacjentów.

Z kolei ograniczenie węglowodanów, a właściwie ograniczenie podaż cukrów prostych najczęściej daje pozytywny efekt w dietoterapii cukrzycy. W każdym jednak przypadku należy pamiętać, że radykalna zamiana stylu odżywiania może za sobą pociągnąć negatywne konsekwencje zdrowotne. Dotyczy to w szczególności osób przyjmujących leki, a także kobiet w ciąży czy w czasie laktacji oraz osób z upośledzonymi procesami trawiennymi czy mniej wydajnie pracującym układem immunologicznym.

Refleksja na koniec: czy dieta paleo jest zdrowa? Odpowiedz, drodzy Czytelnicy znajdziecie być może w symbolu okresu paleolitycznego – figurki Wenus z Willendorfu (zwaną inaczej Wenus paleolityczną), która była uosobieniem piękna i wdzięku.

Ilustracja:

pixabay.com