Dieta na produkcję żółci
Żółć produkowana jest w wątrobie i magazynowana w pęcherzyku żółciowym (inaczej zwanym woreczkiem żółciowym). Jest niezbędna do prawidłowego trawienia tłuszczu, który spożywamy wraz z pokarmem.
Za mało żółci – dlaczego?
Zbyt mało żółci w organizmie może być spowodowane różnymi czynnikami. Przede wszystkim może być to upośledzone wypływanie żółci poprzez przewody żółciowe w wątrobie lub blokada np. kamieniem w przewodach żółciowych czy guzem w obrębie głowy trzustki, która uciska przewody blokując je. Taki stan to tzw. cholestaza zewnątrzwątrobowa.
Może też być taka sytuacja, że żółć nie jest prawidłowo produkowana, gdyż komórki wątroby uległy uszkodzeniu i nazywamy to cholestazą wewnątrzwątrobową. Przyczyną uszkodzenia hepatocytów mogą być:
- Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
- Alkoholowe stłuszczenie wątroby
- Infekcje wirusowe – w szczególności wirusy zapalenia wątroby
W każdym przypadku konieczna jest diagnostyka, aby dokładnie sprawdzić co jest przyczyną cholestazy. Jest to niezbędne do jej skutecznego leczenia.
Dolegliwości
Zastój żółci bardzo często wiąże się z uporczywym świądem skóry – szczególnie u osób mniej aktywnych fizycznie, w sezonie grzewczym. Często nasila się wieczorami i nocami powodując trudności ze spokojnym i głębokim snem. Świąd spowodowany jest obecnością bilirubiny we krwi (co jest z reguły widoczne w badania laboratoryjnych) oraz w skórze (co może być widoczne w lekko żółtawym zabarwieniu skóry, białek oka).
W przypadku braku odpowiedniej ilości żółci często dochodzi do pogorszenia się trawienia, uczucia pełności po posiłku (szczególnie tym bardziej tłustym) lub innych niespecyficznych objawów dyspeptycznych.
Jak jeść, jak leczyć?
Dieta w dużej mierze zależy od tego, jaka jest przyczyna cholestazy, a także czy mamy do czynienia ze stanem ostrym czy łagodnym. Oprócz koniecznego leczenia farmakologicznego (bardzo często zlecane są leki rozszerzające światło przewodów żółciowych, aby umożliwić swobodniejszy wypływ żółci), ważne jest, aby odpowiednio dużo pić płynów.
Mamy także po części wpływ na skład żółci. Dieta bogata w cholesterol i uboga w błonnik pokarmowy sprzyja powstawaniu kamieni (a także niekorzystnych osadów) w pęcherzyku żółciowym, co ma wpływ także na przewody żółciowe zlokalizowane pomiędzy wątrobą a pęcherzykiem.
Warto jednak pamiętać, że w stanach zaostrzenia choroby nie poleca się diety bogatej w błonnik pokarmowy, ale dietę łatwostrawną z ograniczeniem tłuszczu. W diecie tej błonnik ulega znacznemu ograniczeniu, aby nie podrażniać dodatkowo stanu zapalnego w przewodzie pokarmowym.
Z pomocą mogą przyjść też preparaty żółciopędne, które zwiększają produkcję żółci. Do najpopularniejszych należą: karczoch zwyczajny, sok z czarnej rzodkwi, mniszek lekarski, mięta pieprzowa, krwawnik i dziurawiec. Dodatkowo szczególnie skuteczny jest ostropest plamisty, gdyż sylimaryna w nim zawarta wpływa korzystnie na hepatocyty chroniąc je przed uszkodzeniami i „zachęcając” do regeneracji.
zdjęcie:
dietetyk.guru