8 najważniejszych funkcji miedzi
Miedź to jeden z mikroelementów, który powinniśmy dostarczać do organizmu wraz z codzienną dietą.
Dlaczego miedź jest ważna?
Pierwiastek ten wchodzi w skład enzymów mających na celu syntezę neuroprzekaźników, a przez to jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Ponadto miedź jest składnikiem dysmutazy ponadtlenkowej, a więc enzymu, który nijako „pożera” wolne rodniki. Miedź ma także ważną rolę w przemianach tlenowych, metabolizmie żelaza oraz syntezie hemu w organizmie. Ma niebagatelne znaczenie dla skóry, gdyż tworzy kolagen i elastynę, wchodzi w skład melaniny oraz utrzymuję strukturę keratyny.
W jakich produktach znajdziemy miedź?
Najlepszym źródłem miedzi są podroby, a w szczególności wątroba. Ponadto dobrym źródłem będą zarodki i otręby pszenne, płatki owsiane, orzechy, kakao i nasiona słonecznika.
Patrząc jednak na przeciętny talerz w Polsce, miedź najczęściej spożywana jest z produktami zbożowymi, ziemniakami, warzywami i mięsem (a także przetworami mięsnymi).
Warto wiedzieć, że w przypadku niedoboru miedzi w organizmie, jej przyswajalność z produktów spożywczych może wzrastać nawet do 50%. Szczególnie, jeśli mamy do czynienia z dietą mięsną.
Składnikami, które mogą ograniczać przyswajanie miedzi to przede wszystkim fityniany obecne np. w płatkach owsianych. Dlatego też warto je namaczać przed spożyciem.
Również wapń, fosfor, cynk i żelazo to składniki, które ograniczają przyswajanie miedzi. Dodatek mleka lub jego przetworów może znacząco ograniczać przyswajanie miedzi.
Za mało miedzi?
Niedobry miedzi to w dzisiejszych czasach rzadkość. Wiąże się ona np. z różnymi zaburzeniami w budowie tkanki łącznej, ale także z pojawieniem się anemii, obniżeniem stężenie hemoglobiny we krwi, a także z zaburzeniami w centralnym układzie nerwowym. Zbyt mało miedzi w organizmie może być także związane z gorszą pigmentacja włosów, zaburzeniami wzrostu, zwiększoną podatnością na infekcje, a także z zaburzeniami metabolizowania glukozy i cholesterolu.
U niemowląt niedobory miedzi związane są najczęściej z pogorszeniem funkcjonowania układu odpornościowego, a także z większym ryzykiem zaburzeń rytmu serca.
Za dużo miedzi?
Z produktów spożywczych powszechnie dostępnych nie ma ryzyka przedawkowania miedzi. Zatrucie związkami miedzi wiąże się z reguły ze spożywaniem wody bogatej w ten pierwiastek lub/i z niespożywczych źródeł.
Zatrucie takie manifestuje się bólami brzucha, biegunką, wymiotami, bólem głowy itd.
Duże nagromadzenie miedzi w organizmie może uszkadzać wątrobę, rogówkę w oku, a nawet mózg, gdyż właśnie tam się magazynuje.
Zapotrzebowanie
Według polskich norm zapotrzebowanie na miedź (RDA) kształtuje się następująco:
- dzieci 1-3 lata: 0,3mg
- dzieci 4-6 lat: 0,4mg
- dzieci 7-12 lat: 0,7mg
- osoby powyżej 13 r.ż.: 0,9mg
- kobiety w ciąży, niezależnie od wieku: 1mg
- kobiety w czasie laktacji, niezależnie od wieku: 1,3mg
Choroba Wilsona
Choroba ta jest związana bezpośrednio z miedzią, a konkretnie z jej metabolizowaniem. W wyniku tego zaburzenia (uwarunkowanego genetycznie) uszkodzona zostaje wątroba, pojawiają się zaburzenia psychiczne związane z zaburzenia nastroju, zaburzenia osobowości, a także z zaburzeniami funkcji poznawczych. Charakterystycznym dla tej choroby jest pojawienie się w rogówce oka pierścienia – złocisto-brązowego. Jest to choroba, której pierwsze objawy występują z reguły pomiędzy 10 a 40 rokiem życia. Czym szybciej podejmuje się leczenie, tym większa szansa na uratowanie wątroby, a tym samym przeżycie chorego.
ilustracje:
pixabay.com