4 powody dla których warto stosować kurkumę

Kurkuma (inaczej ostryż długi) to kłącze z tej samej rodziny co imbir. Jest także najbardziej charakterystycznym składnikiem popularnej na całym świecie przyprawy – curry. W Indiach znana jest od ponad 4 tysięcy lat – stosowana zarówno w kulinariach, jak i w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Obecnie uprawy kurkumy w Indiach stanowią około 80% upraw światowych.

Wady i zalety kurkumy

Kurkumie przypisuje się działanie lecznicze na wiele schorzeń i chorób. Trwają liczne badania dotyczące wykorzystanie tegoż kłącza w produkcji nowoczesnych, silnych leków mogących dać lepsze efekty lecznicze i mniej skutków ubocznych. Kurkumie przypisuje się bowiem silne działanie immunomodulujące.

Według tradycyjnej medycyny kurkuma może pomagać w:

1. trawieniu – uważa się, że kurkuma stymuluje wydzielanie soków żołądkowych, a także wydzielanie żółci. Może się to przyczyniać do lepszego trawienia białek i tłuszczy. Jest to szczególnie ważne dla osób cierpiących na niedokwaśność żołądka. Duże spożycie kurkumy może jednak nie być wskazane dla osób z nadkwaśnością żołądka, a także dla osób z kamieniami w woreczku żółciowym (nadmierne pobudzanie woreczka może skutkować bolesnym atakiem kolki);
2. profilaktyce chorób onkologicznych – kurkumina – związek zawarty w kłączu kurkumy ma silne działanie przeciwnowotworowe. Kurkumina hamuje m.in. angiogenezę, a więc powstawanie naczyń krwionośnych w komórkach nowotworowych (proces ten jest niezbędny w rozwoju komórki rakowej). Badania prowadzone w tym kierunku potwierdzają, że kurkumę można traktować jako element profilaktyki onkologicznej. Jednak u pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą onkologiczną należy zachować szczególną ostrożność – kurkumina może bowiem wchodzić w szkodliwe interakcje ze stosowanymi lekami, co może być niebezpieczne. Poza tym – jej duże spożycie może wywoływać dolegliwości trawienne, które i tak często się pojawiają w przypadku konwencjonalnego leczenia przeciwnowotworowego;
3. stanach zapalnych – kurkuma wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Dlatego też może znaleźć swoje zastosowanie u pacjentów z przewlekłymi stanami zapalnymi np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów, gdzie konieczność przyjmowania silnych leków przeciwzapalnych trwa niekiedy latami.  Kurkumina może także wspomagać leczenie infekcji górnych dróg oddechowych, a więc może być stosowana doraźnie;
4. przyśpieszenie gojenia się ran – wg tradycyjnej medycyny kurkuma stosowana jest jako środek przyśpieszający gojenie się ran. Świeże kłącze kurkumy można położyć bezpośrednio na ranie, aby uzyskać efekt przeciwzapalny i leczniczy. Działanie przeciwbakteryjne może wpływać także kojąco na wrzodziejące, bakteryjne rany z wysiękiem ropnym.

Czy kurkuma odchudza?

Kurkumie przypisuje się także właściwości odchudzające. Owszem – kurkumina może poprawiać trawienie białek i tłuszczu, ale niestety nie zredukuje ona ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Być może wpłynie korzystnie na to, że ochota na słodycze i łakocie będzie mniejsza, co niewątpliwie może działać wspomagająco dla pacjentów na zbilansowanych dietach redukcyjnych z odpowiednia aktywnością fizyczną.

Jak stosować kurkumę?

Najlepszym rozwiązaniem, aby wykorzystać dobrodziejstwa kurkumy to stosowanie jej często (nawet codziennie), w niewielkich ilościach. Można wykorzystywać zarówno świeże kłącze, jak i suszone. To pierwsze ma intensywniejszy smak oraz dostarcza większą ilość cennych olejków eterycznych. Kurkumę w obu formach  dodawać do koktajli, mięs, ryb, dań wegetariańskich (szczególnie dobrze komponuje się w daniach z warzywami strączkowymi).

Kurkumę warto podawać w daniach, gdzie dodano czarny pieprz (lub ostrą paprykę) oraz odrobinę tłuszczu. Dzięki temu działanie kurkuminy będzie skuteczniejsze, gdyż zwiększa się biodostępność kurkuminy, a także lepiej się przyswaja w przewodzie pokarmowym. Czysta kurkuma niestety dość słabo się wchłania do krwioobiegu. Według badań dopiero spożycie kurkuminy rzędu 3,6g dało efekt widoczny w tkankach jelita grubego i metabolitach moczu.

Interakcje kurkumy z lekami

Bardzo trudno jest określić interakcje kurkuminy z różnymi lekami. Wiadomo jednak, że te interakcje mogą być pozytywne, jak i negatywne. Do tych pierwszych można zaliczyć działanie leku przeciwnowotworowego celekoksybu z kurkumą, gdzie uzyskuje się bardziej efektywne leczenie raka jelita grubego (w badaniu na szczurach). Można także zaobserwować korzystny wpływ połączenia kurkuminy z gemcytabiną (stosowaną w leczeniu raka trzustki)¹. Pytanie jednak pozostaje zawsze to samo – jakie dawki będą dobre, a jakie dawki będą już szkodliwe. Spożycie dania zawierającego kurkumę, nie powinno zaszkodzić, jednak zjedzenie już surowego korzenia, czy wypicie stężonej dawki kurkuminy, może być niebezpieczne. Badania w tym kierunku trwają i mamy nadzieję, że w niedługim czasie uda się wykorzystać dobrodziejstwa świata roślin w jeszcze większym stopniu niż dotychczas.

O tym, że kurkumina może być pomocna przy utracie pamięci, przeczytasz tutaj : kurkumina-pomocna-w-walce-z-utrata-pamieci

ilustracja główna:

photo by Dragne Marius on Unsplash

pozostałe ilustracje:

pixabay.com

 ¹ Kuchnia i medycyna XXI wieku – żywienie w przebiegu nowotworów, pod red. A. Jurczyszyna, A.B. Skotnickiego, Kraków 2015r.