2 główne skutki nieodoboru kwasu foliowego

Kwas foliowy, inaczej zwany witaminą B₉, w organizmie człowieka występuje w postaci soli zwanych folianami. Jego ilości w pożywieniu określa się równoważnikami folianów.

Funkcje folianów

Kwas foliowy ma bardzo ważne funkcje w organizmie człowieka. Do najważniejszych należy m.in. udział w procesach krwiotwórczych (wraz z witaminą B₁₂). Jest więc czynnikiem antyanemicznym. Ponadto bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych  (zasad purynowych i pirymidowych). W życiu płodowym zapobiega powstawaniu wady cewy nerwowej, a jego niedobory są bardzo niebezpieczne dla nienarodzonego jeszcze dziecka.

Niedobory kwasu foliowego

Niedobory kwasu foliowego u kobiet w okresie koncepcyjnym mogą powodować rozszczepienie kręgosłupa u płodu, a także hamowanie prawidłowego wzrostu i rozwoju.

Ponadto niedobory kwasu foliowego dają efekt w postaci anemii megaloblastycznej. Jest to zaburzenie związane z niedojrzałością erytrocytów, które stają się znacząco większe, owalne – szybko się rozwijają, ale żyją krócej.

Niedobory kwasu foliowego najczęściej są wynikiem złego odżywiania, a także trudności w prawidłowym przyswajaniu w jelicie cienkim (wywołane różnymi chorobami).

Niedobory folianów często dotykają kobiety w ciąży (które mają zwiększone zapotrzebowanie), osoby starsze, a także osoby nadużywające alkohol i stosujące leki przeciwepileptyczne (w padaczce). Również kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną są w większym stopniu narażone na powstawanie niedoborów kwasu foliowego.

Występowanie kwasu foliowego

Nazwa folianów pochodzi od łacińskiego słowa folium , co oznacza liść. I właśnie zielone warzywa liściaste są najbogatszym źródłem kwasu foliowego np. szpinak, jarmuż, sałata masłowa, roszponka, brokuły, ale także zielone szparagi, brukselka, pomarańcze, a nawet awokado.

Niestety kwas foliowy jest bardzo wrażliwy na wysoką temperaturę, dlatego też zaleca się, aby przynajmniej jedną, dwie porcje zielonych warzyw dziennie spożywać na surowo. Również długi czas przechowywania powoduje, że ilość folianów w produkcie może się znacząco zmniejszać. Syntetyczny kwas foliowy jest znacząco bardziej trwały niż ten pochodzenia naturalnego.

Warto też wspomnieć, że niewielkie ilości folianów powstają w jelitach w wyniku syntezy bakteryjnej.

Nadmiar kwasu foliowego

Rzadko kiedy można obserwować nadmiar kwasu foliowego. Z reguły jest to nieprawidłowa suplementacja diety tą witaminą. Nadmiar może się manifestować np. bezsennością, depresją, zaburzeniami gastrycznymi, a nawet odczynem alergicznym na skórze. Długotrwały nadmiar folianów może powodować nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym.

Normy RDA na równoważniki folianów wyrażone w mikrogramach to:

• dzieci w wieku 1-3: 150
• dzieci 4-6: 200
• dzieci 7-9: 300
• chłopcy 10-12: 250
• chłopcy 13-18: 330
• dziewczęta 10-12: 300
• dziewczęta 13-18: 400
• mężczyźni i kobiety po 19 r.ż.: 400
• kobiety w ciąży po 19 r.ż.: 600
• kobiety w okresie laktacji po 19 r.ż.: 500

ilustracja:

pixabay.com